مهدي آييني- آنقدر عادي شده كه ديگر كسي به عنوان قمار به آن نگاه نمي‌كند؛ كافي است رابطي پيدا کنيد و برگه‌هاي شرط‌بندي و پيش‌بيني‌بازي‌هاي فوتبال را از او بگيريد، بعد هم هر آنچه داريد، دودستي به دامان گروهي سودجو بريزيد تا در ازاي آن به شما رويا بفروشد اما وقتي به خودتان مي‌آييد كه فرش زير پاي خانواده خود را فروخته و خرج توتو كرده‌ايد يا در حرص و جوش يك‌شبه ميليونر شدن طلاق گرفته و گرفتار اعتياد شده ايد؛ باوركردنش سخت است، اما اين حكايت برخي از مردان ندانم‌كار شمال كشورمان است، پير و جوان هم نمي‌شناسد.

آنها با پول جيبي يا به باد دادن هزينه زندگي خانواده‌شان اندك اندوخته خود و خانواده‌هايشان را پاي برگه‌هايي مي‌ريزند كه سال‌هاست مردم آن را به نام «توتو» مي‌شناسند.

براي اين‌كه از زير و بم اين شرط‌بندي‌ها با خبر شويد، هيچ نيازي به كارآگاه شدن نيست، كافي است در شهر، روستا يا كوچه پس كوچه‌هاي شمال كشور بگرديد و يا پاي درددل جواناني كه رويا بافي با توتو را تجربه كرده‌اند، بنشينيد تا برايتان از رد و بدل شدن ميليوني پول‌هايي بگويند كه تنها رويايش براي آنها باقي مي‌ماند.

برگه‌هاي خانمان‌برانداز

سودجوها براي به جيب زدن پول مردم نقشه زيركانه‌اي كشيده‌اند، آنها از طريق رابط‌ها و نمايندگاني كه براي خود انتخاب كرده‌اند، برگه‌هاي شرط‌بندي را به صورت رايگان در اختيار مردم قرار مي‌دهند.

روي اين برگه‌ها اسامي بين 14 ، 15 تيم فوتبال كه بازي دارند، نوشته شده است، آنهايي كه آرزوي يكشبه پولدار شدن را در سر دارند، بايد نتيجه اين بازهاي را پيش‌بيني كنند، اما براي سودجوها ليگ اسپانيا يا انگليس فرقي ندارد، آنها طوري برنامه‌ريزي كرده‌اند كه هرگاه، هر جاي دنيا دو تيم فوتبال پا به توپ شدند، بتوان بر سر بازي آنها قمار كرد و پول به جيب زد.

عميد يكي از جواناني است كه تا به حال پول زيادي را هزينه پيش‌بيني فوتبال كرده و به قول خودش هر چه در اين كار جلوتر مي‌رود بيشتر مي‌بازد. او مي‌گويد: «به اين كار اعتياد پيدا كرده‌ام، هر روز به خودم مي‌گويم بالاخره پول قلمبه‌اي به جيب مي‌زنم و شرط‌بندي را كنار مي‌گذارم. اما!»

عميد درباره نحوه شركت در اين شرط بندي​ها مي‌گويد: «وقتي برگه را از نماينده كه پاتوقش يا در قهوخانه‌هاست يا دكه روزنامه‌فروشي يا برخي مغازه‌ها تهيه كردي بايد شروع كني به پيش‌بيني‌بازي‌ها با توجه به اين‌كه در كدام روز هفته هستيم، برگه‌ها به بازي‌هاي مختلفي مربوط مي‌شود. اما در طول هفته هميشه مسابقه فوتبال هست. براي همين هميشه مي‌توانيد، توتو بزنيد.»

بيش از 100 نوع برگه شرط‌بندي

تا دلتان بخواهد برگه شرط‌بندي با نام‌هاي مختلف وجود دارد، اما آنچه كه طعمه‌ها را تحريك مي‌كند كه در دام بيفتند تعداد شركت‌كننده‌ها و طرفداران هر برگه و پولي است كه در شرط‌بندي‌ها جمع مي‌شود، براي نمونه برگه‌هايي هست كه در هفته دو بار در شمال كشور تقسيم مي‌شود و پولي كه براي آنها جمع مي‌شود، بيشتر از 400 ميليون تومان است.

به گفته عميد وقتي برگه را رايگان گرفتيد، بايد شروع به پيش‌بيني نتايج كنيد. براي هربازي برخلاف مدتي قبل كه تعداد گل‌هاي رد و بدل شده در بازي هم مهم بود، حالا سه گزينه وجود دارد: برد، باخت و مساوي. اگر بخواهيد هر سه حالت را براي تمام بازي‌ها انتخاب كنيد، بايد پول بيشتري بدهيد. با توجه به احتمال‌هايي كه انتخاب مي‌كنيد مي‌توانيد از هزار تومان تا يك ميليون تومان شرط ببنديد.

كياسرايي در ادامه مي‌گويد: «وقتي برگه را پر كردي معمولا تا چند ساعت مانده به شروع بازي‌ها بايد برگه را به نماينده برگرداني و به او پول بدهي.»

سودجوها براي اين‌كه مشتري بيشتري پيدا كنند، هنگام تحويل گرفتن برگه 25 درصد از مبلغي كه شما براي شرط‌بندي در نظر گرفته‌ايد را تخفيف مي‌دهند، يعني اگر 10هزار تومان شرط بسته‌ايد، آنها از شما 7500 تومان مي‌گيرند، چرا كه طبق توافقي كه شده است 10 درصد از پولي كه هر شخص مي‌برد به نماينده مي‌رسد. به اين شكل آنها براي كارشان تبليغ مي‌كنند.

هرچند كه براي هربرگه سقف يك ميليون تومان در نظر گرفته شده است، اما اين هم تنها بهانه‌اي است براي اين‌كه بگويند شرط بندي روي هر برگه محدود است، چرا كه هر فرد مي‌تواند چند برگه بخرد.

وقتي نماينده برگه‌اي كه شما پركرده ايد را گرفت قسمتي از آن را پيش خودش نگه مي‌دارد و قسمتي را هم به شما مي‌دهد. بعد هم از تمامي برگه‌هايي كه در شرط بندي شركت كرده‌اند فتوكپي‌هاي كوچكي گرفته مي‌شود كه به فتوكل معروف است، شخص برنده مي‌تواند با توجه به آن اگر برنده شد، براي دريافت پولي كه برده سراغ نماينده‌اي كه برگه را از او خريده رود.

به گفته عميد تعداد باخت‌هاي افرادي كه در اين شرط‌بندي‌ها شركت مي‌كنند، هميشه خيلي بيشتر از بردهاي آنهاست، اما جالب اينجاست آنهايي كه مقداري پول گيرشان مي‌آيد در آرزوي رسيدن به پول بيشتر هر چه را كه برده‌اند، براي خريد برگه‌هاي توتو هزينه مي‌كنند.

وي ادامه مي‌دهد: «خيلي‌ها را مي‌شناسم كه در آرزوي پولدار شدن دارايي خود را از دست داده‌اند و مجبور شده‌اند به كارهاي خلاف روبياورند، از خانه والدينشان دزدي كنند يا طلاي زن و بچه خود را بفروشند. خيلي‌ها هم به خاطر اين ‌كه سرمايه‌شان را از دست داده‌اند، گرفتار اعتياد شده‌اند.»

توتو در شمال كشور طرفداران زيادي پيدا كرده است و به روش‌هاي گوناگوني برگزار مي‌شود، بعضي‌ها روي بازي‌هاي فوتبال كامپيوتري شرط مي‌بندند، بعضي روي ليگ‌هاي اروپا و بعضي هم روي ليگ‌هاي داخلي. افرادي هم پيدا مي‌شوند كه بجز پيش‌بيني نتيجه روي تعداد كرنر، اوت يا خطاهاي هر مسابقه شرط‌هاي كلان مي‌بندند.

به گفته عميد جو شرط‌بندي در شمال كشور آنقدر داغ است كه گاهي شايعه‌هاي خنده‌داري بين مردم پخش مي‌شود، مثلا مي‌گويند در فصل‌هاي سرد دستگاه‌ها كندتر كار مي‌كند براي همين بازي​ها گل‌هاي كمتري خواهد داشت يا برعكس در فصل‌هاي گرم بايد تعداد گل‌ها را بيشتر در نظر گرفت چرا كه دستگاه‌ها گرم است بهتر كار مي‌كند. البته به اينها بايد سايت‌هاي اينترنتي شرط‌بندي فوتبال را هم اضافه كرد كه با دامنه‌هايIR در دنياي مجازي كار مي‌كنند.

توتو فقط يك نمونه است

به گفته نماينده مردم رشت در مجلس نهم، بالاخره نبود شغل پايدار براي مردم آنها را وادار مي‌كند هر كاري براي کسب درآمد بكنند، حداقل‌اش اين است كه آنها متوسل به شغل‌هاي كاذب مي‌شوند.

از طرفي چون دولت در حوزه كشاورزي فاقد برنامه پايدار بوده و ايجاد انگيزه نكرده است، بسياري از كشاورزان گيلاني تك‌محصولي شده‌اند، زيرا آنها شش ماه سال را سر كار هستند و بقيه سال را بيكارند.

غلامعلي جعفرزاده ايمن‌آبادي مي‌گويد: دولت بايد كاري كند تا آنها شغل دوم پيدا كنند، چون در دوران بيكاري به هر چيزي روي مي‌آورند و توتو و انواع شرط‌بندي‌ها رواج پيدا كرده است. دولت براي آنها روي كاغذ شغل پيدا كرده، اما واقعيت اين است كه اين راهكارها تنها روي كاغذ جواب مي‌دهد.

اين نماينده ادامه مي‌دهد: «در شمال كشور بيكاري بيداد مي‌كند. توجه داشته باشيد كه اخراج كارگران، بي‌مسئوليتي دستگاه‌ها و بزرگ كردن بحث تحريم ساده‌ترين راه است. همه اين كاستي‌ها باعث شده بيشتر مردها پير و جوان هم ندارد، به قهوه‌خانه‌ها رو بياورند و آنجا يا خارج از اين محل‌ها دست به شرط‌بندي‌هايي مانند توتو بزنند.»

نماينده رشت مي‌گويد: او ساليان سال است كه در گيلان زندگي مي‌كند، براي همين از نزديك با مشكل مردمان اين منطقه آشناست.

جعفرزاده توضيح مي‌دهد: حداقل شش سال است كه شرط‌بندي‌هايي مانند توتو در اين منطقه اوج گرفته، خود من ارتباط زيادي با مردم برقرار مي‌كنم. وقتي سرزده به محافل آنها در قهوه‌خانه يا ديگر محل ها مي‌روم، آنها برگه‌ها را از من پنهان مي‌كنند. واضح است آنها شرط‌بندي‌هايي مانند توتو انجام مي‌دهند.

به گفته نماينده رشت، شرط‌بندي روي فوتبال خيلي عادي انجام مي‌شود و خيلي‌ها در قهوه‌خانه‌ها برگه‌هاي توتو را تقسيم مي‌كنند يا مغازه‌هايي را براي اين كار اجاره كرده‌اند.

وقتي از جعفرزاده درباره علت عادي انجام شدن شرط‌بندي‌هايي مانند توتو مي‌پرسيم، مي‌گويد: «به دليل اين است كه با آنها برخورد نمي‌شود و درباره اين‌كه كار آنها حرام و خلاف شرع است، اطلاع‌رساني نمي‌شود. من شخصا نديدم برخورد يا حتي اعلام كنند كه خلاف قانون است، بايد به مردم بگويند اين كار قمار است يا بزرگان ما در مساجد سخنراني و اعلام كنند.»

كارشناسان معتقدند؛ براي مهار اين مشكل بايد راهكارهاي ريشه‌اي مانند اشتغالزايي صورت گيرد. نماينده مردم رشت حرف‌هايش را اين‌طور ادامه مي‌دهد: «وقتي به روستاهاي دورافتاده مي‌روم، با صحنه‌هايي روبه‌رو مي‌شوم كه برايم قابل باور نيست. بچه‌هاي نوجوان آنجا خيلي بامهارت بيلياردبازي مي‌كنند. توجه كنيد كه خود بازي ايرادي ندارد، ولي آنها شرط‌بندي مي‌كنند.»

به گفته جعفرزاده، مشكل ديگري كه وجود دارد، اين است كه خانواده‌ها آگاه نيستند كه توتو شرط‌بندي و قمار است، براي همين با فرزندان خود برخورد نمي‌كنند. بايد در اين زمينه اطلاع‌رساني شود.

صفر نعيمي، نماينده مردم آستارا هم درخصوص برگه‌هاي شرط‌بندي توتو مي‌گويد: «من تا به حال چند مراجعه مردمي داشته‌ام كه درخصوص شرط‌بندي فوتبال بوده است و از من تقاضاي كمك كرده‌اند. بايد مسئولان رسيدگي كنند. من دنبال اين هستم كه نمايندگان شهرهاي شمال كشور را دور هم جمع كرده تا به كمك هم راه‌حل مناسبي براي برخورد با اين معضل پيدا كنيم.»

با تائيد وجود اين پديده در استان گيلان از سوي نمايندگان مجلس، پيگيري جام‌جم از پليس آگاهي به نتيجه نرسيد و همچنان منتظر نظرات رييس پليس آگاهي گيلان هستيم. اين در حالي است كه به اعتقاد كارشناسان، يكي از روش‌هاي ريشه‌كني اين پديده، بهره‌گيري از توان نيروي انتظامي است.